NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ LƯỢNG LÀ GÌ, MỘT SỐ KHÁI NIỆM VÀ KIẾN THỨC
Như chúng ta đã biết, mọi vật chất xung quanh chúng ta và cả ngoài vũ trụ đều được cấu tạo từ các nguyên tử, phân tử. Vậy cụ thể thì phân tử là gì, đặc điểm của phân tử cũng như cách các phân tử được tạo thành là gì? Bài viết từ Vimi hôm nay sẽ thông tin tới bạn đọc những lời giải đáp thú vị.
Bạn đang xem: Phân tử lượng là gì
1. Khái niệm Phân tử là gì?
Phân tử là gì? Nó là một tập hợp của 2 hay nhiều nguyên tử tạo thành đơn vị nhỏ nhất có thể phân chia thành các chất nguyên bản mà vẫn giữ nguyên thành phần và các tính chất hóa học của chất đó.
2. Đặc điểm của phân tử là gì?
Việc chia nhỏ vật chất dẫn đến các phần nhỏ hơn mà thường sẽ khác biệt so với vật chất vốn có, về mặt cấu thành và luôn khác chất đó về mặt đặc tính hoá học. Ở giai đoạn phân mảnh lúc sau, các liên kết hoá học vốn giữ các nguyên tử với nhau đã bị phá vỡ.
Các nguyên tử gồm 1 hạt nhân duy nhất mang điện tích dương được bao quanh bởi các electron mang điện tích âm. Khi các nguyên tử tiếp cận nhau ở phạm vi gần, đám mây electron sẽ phản ứng với nhau và với hạt nhân. Nếu tương tác này làm cho tổng năng lượng của hệ giảm xuống, thì các nguyên tử sẽ liên kết với nhau để hình thành nên một phân tử.
Vì vậy, từ quan điểm kiến trúc, đặc điểm của phân tử là gì? Nó bao gồm một tập hợp các nguyên tử được liên kết với nhau bằng các lực hoá trị. Các phân tử diatomic sẽ chưa 2 nguyên tử được liên kết hoá học.
Ví dụ, nếu 2 nguyên tử là như nhau, chẳng hạn như 2 nguyên tử Oxy tạo nên một phân tử diatomic hạt nhân (O2), trong khi nếu các nguyên tử khác nhau, như phân tử cacbon monoxide (CO) gồm cacbon và oxy, chúng sẽ tạo nên một loại phân tử là gì? Phân tử lưỡng tính hạt nhân
Các phân tử gồm nhiều hơn 2 nguyên tử được gọi là các phân tử đa nguyên tử, như cacbon dioxide (CO2), hay nước (H2O). Phân tử polyme có thể được cấu tạo từ hàng nghìn nguyên tử thành phần.
3. Liên kết phân tử là gì?
Tỉ lệ số lượng nguyên tử có thể liên kết với nhau để hình thành phân tử là cố định Chính đặc tính này giúp phân biệt các hợp chất hóa học với dung dịch và các hỗn hợp cơ học khác.
Vì vậy hydro và oxy có thể góp mặt với bất cứ tỷ lệ nào trong các hỗn hợp cơ học nhưng khi nhắc tới nước (H20) thì chúng chỉ có thể kết hợp theo một tỉ lệ xác định.
Các nguyên tử cùng loại có thể kết hợp theo những tỉ lệ xác định khác biệt để hình thành các phân tử khác nhau. Ví dụ, 2 nguyên tử hydro sẽ liên kết hóa học với 1 nguyên tử oxy để tạo ra một phân tử nước, trong khi đó 2 nguyên tử hydro có thể liên kết hóa học với 2 nguyên tử oxy để hình thành một phân tử hydrogen peroxide (H2O2).
Hơn thế nữa, các nguyên tử có thể kết nối với nhau trong các tỉ lệ như nhau để tạo ra các phân tử khác nhau. Các phân tử như vậy được gọi là các đồng phân và khác nhau chỉ ở cách sắp xếp của các nguyên tử trong phân tử đó. Ví dụ, ethyl alcohol (CH3CH2OH) và methyl ether (CH3OCH3), cả hai đều gồm lần lượt 1, 2 và 6 nguyên tử oxy, carbon và hydro, nhưng các nguyên tử này được liên kết theo những cách khác nhau.
4. Khối lượng phân tử là gì và bằng bao nhiêu?
Khối lượng phân tử của một phân tử là tổng khối lượng nguyên tử của các nguyên tử cấu thành nó. Nếu một chất có khối lượng phân tử là M, thì M gram của chất đó được xác định bằng 1 mole.
Số lượng các phân tử trong một mole là như nhau trong tất cả các chất; con số này được biết đến với cái tên Hằng số Avogadro (6.022140857 × 1023). Khối lượng phân tử có thể được xác định bằng phương pháp khối phổ và bằng các công nghệ dựa trên nhiệt động lực học hoặc hiện tượng vận chuyển động lực.
5. Sự khác nhau giữa hợp chất và phân tử là gì?
Thứ nhất, trong khi phân tử được hình thành từ 2 hay nhiều nguyên tử được liên kết bằng các liên kết hóa học; thì hợp chất được cấu thành từ hai hoặc nhiều phần tử được trộn lẫn với nhau theo các tỉ lệ nhất định.
Thứ hai, không phải phân tử nào cũng được gọi là hợp chất; nhưng tất cả các hợp chất có thể được phân loại dưới dạng phân tử.
Thứ ba, ozone, một phân tử của oxy, và nitrogen là các ví dụ của phân tử; còn muối ăn, amoniac, metan là các ví dụ của hợp chất.
Thứ tư, về mặt cấu trúc, các phân tử được cấu tạo bởi hai hoặc nhiều nguyên tử, giữ vững liên kết bằng một lực rất mạnh; còn mỗi hợp chất đều thuộc về một loại vật chất khi chúng ở dạng tuyệt đối.
Thứ năm, nếu hợp chất có thể nhìn thấy bằng mắt thường thì các phân tử không thể vì chúng được cấu tạo ở mức nguyên tử.
6. Phân tử khối của phân tử là gì?
Phân tử khối được biết tới là khối lượng của một nguyên tử, tính toán dưới dạng cacbon. Phân tử khối của chất tính bằng cách cộng nguyên tử khối của các nguyên tử cấu tạo nên phân tử đó lại với nhau.
Như vậy, những thông tin được đề cập qua bài viết trên đây đã được Timi tổng hợp để trả lời cho câu hỏi phân tử là gì cũng như cung cấp các kiến thức thú vị xoay quanh phân tử.
Đối với học sinh khi tìm hiểu về bộ môn hóa học, một chất hay hợp chất đều được tạo nên từ những nguyên tố nào đó mà chính người học phải biết để xác định chính xác được phân tử khối của chất đó. Cách tính phân tử khối không hề khó, chúng là khối lượng của một phân tử được quy định là đơn vị cacbon ( đv
C ). Hãy dành chút thời gian theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về cách tính này.
Khái niệm phân tử khối
Phân tử khối được hiểu là khối lượng của một phân tử được tính bằng đơn vị cacbon (đv
C). Chúng giúp cho người học biết được sự nặng nhẹ một cách tương đối của các phân tử chúng ta biết. Phân tử khối bằng tổng nguyên tử khối của các nguyên tử trong phân tử.
Công thức tính phân tử khối
Bỏ túi ngay cách tính phân tử khối một cách dễ dàng với những bước thực hiện bên dưới:
Bước 1: Dựa vào bảng ký hiệu hóa học, xác định nguyên tử khối của từng nguyên tố tạo nên phân tử. Bước 2: Thực hiện việc nhân nguyên tử khối với số nguyên tử của nguyên tố đó. Bước 3: Tính tổng của tích các nguyên tử khối tại bước 2Ví dụ cụ thể:
Một phân tử được tạo thành từ a nguyên tử A và b nguyên tử B
PTK = a.A + b.B
Các dạng bài tập cách tính phân tử khối có lời giải
Dạng 1: Tìm tên nguyên tố X, KHHH khi biết phân tử khối
Một hợp chất gồm 1 nguyên tử X liên kết 2 nguyên tử Oxi và nặng hơn phân tử hiđro 22 lần.
a/ Tính phân tử khối hợp chất.
b/ Tính NTK X , cho biết tên và KHHH
Hướng dẫn
Phân tử hidro (2H) => PTK = 2 . 1 = 2
Hợp chất nặng hơn phân tử hidro 22 lần => PTK của hợp chất: 2.22 = 44
1 nguyên tử X liên kết 2 nguyên tử O => hợp chất (1X; 2O) => PTK = X + 2.16 = X + 32
=> X + 32 = 2 . 22 = 44
=> X = 44 – 32 = 12
Vậy X là nguyên tố cacbon, KHHH là C.
Dạng 2: Xác định tên nguyên tố hóa học dựa vào nguyên từ khối
Biết nguyên tố X có nguyên tử khối bằng 3,5 lần nguyên tử khối của oxi. Xác định tên và KHHH của nguyên tố X.
Hướng dẫn:
Diễn đạt X có nguyên tử khối bằng 3,5 lần NTK của oxi là: X = 3,5.O
NTK của O đã biết → tìm được NTK của X → dò bảng xác định được tên nguyên tố X → KHHH
Giải:X = 3,5 . O = 3,5 . 16 = 56=> X là nguyên tố sắt, KHHH Fe.
Một số dạng bài tập cách tính phân tử khối vận dụng khác
Câu 1: Phân tử khối của Cl2 là:
A. 35,5 đv
C.
Xem thêm: Cách Tạo Đĩa Boot Bằng Usb Boot Với Hiren'S Bootcd Nhanh Chóng
B. 36,5 đv
C.
C. 71 đv
C.
D. 73 đv
C.
Lời giải
Nguyên tử khối của Cl bằng 35,5
=> Phân tử khối của Cl2 = 35,5 . 2 = 71 (đv
C)
Đáp án cần chọn là: C
Câu 2: Phân tử khối của H2SO4 là:
A. 9 đv
C.
B. 50 đv
C.
C. 96 đv
C.
D. 98 đv
C.
Lời giải
Phân tử khối của H2SO4 là: MH2SO4 = 2×1 + 32 + 4×16 = 98 đv
C.
Đáp án cần chọn là: D
Câu 3: Phân tử H2SO4 có khối lượng là
A. 49 gam
B. 98 gam
C. 49 đv
C
D. 98 đv
C
Lời giải
Nguyên tử khối của H là 1, S là 32, O là 16
Phân tử khối của H2SO4 là 2.1 + 32 + 4.16 = 98 đv
C
Đáp án cần chọn là: D
Câu 4: Phân tử khối của HCl là
A. 35,5 đv
C.
B. 36,5 đv
C.
C. 71 đv
C.
D. 73 đv
C.
Lời giải
Nguyên tử khối của H bằng 1; nguyên tử khối của Cl bằng 35,5
=> Phân tử khối của HCl = 1 + 35,5 = 36,5 đv
C
Đáp án cần chọn là: B
Câu 5: Phân tử khối của hợp chất Fe(OH)3 bằng
A. 107 đv
C.
B. 107 gam.
C. 73 đv
C.
D. 73 gam.
Lời giải
Phân tử khối của Fe(OH)3 bằng 56 + (16+1).3 = 107 đv
C ( hoặc g/mol)
Đáp án cần chọn là: A
Câu 6: Phân tử khối của hợp chất N2O5 là:
A. 30 đv
C
B. 44 đv
C
C. 108 đv
C
D. 94 đv
C
Lời giải
PTK của N2O5 bằng 14.2 + 16.5 = 108 đv
C
Đáp án cần chọn là: C
Câu 7: Phân tử khối của CH4, Mg(OH)2, KCl lần lượt là
A. 16 đv
C, 74,5 đv
C, 58 đv
C
B. 74,5 đv
C, 58 đv
C, 16 đv
C
C. 17 đv
C, 58 đv
C, 74,5 đv
C
D. 16 đv
C, 58 đv
C, 74,5 đv
C
Lời giải
Phân tử khối của CH4 bằng khối lượng của 1 nguyên tử C + 4 lần khối lượng nguyên tử H = 12 + 4 = 16 (đv
C)
Phân tử khối của Mg(OH)2 = 24 + (16 + 1).2 = 58 (đv
C)
Phân tử khối của KCl = 39 + 35,5 = 74,5 (đv
C)
Đáp án cần chọn là: D
Câu 8: Phân tử khối của Ca
CO3 là:
A. 100.
B. 166.
C. 1606.
D. 222.
Lời giải
Phân tử khối của Ca
CO3 = 40 + 12 + 16.3 = 100 (đv
C)
Đáp án cần chọn là: A
Câu 9: Viết CTHH và tính phân tử khối của hợp chất có 1 nguyên tử Na, 1 nguyên tử N và 3 nguyên tử oxi trong phân tử
A. Na
NO3, phân tử khối là 85
B. Na
NO3, phân tử khối là 86
C. Na
N3O, phân tử khối là 100
D. Không có hợp chất thỏa mãn
Lời giải
Phân tử có 1 nguyên tử Na, 1 nguyên tử N và 3 nguyên tử O có công thức hóa học là: Na
NO3
Phân tử khối của Na
NO3 = 23 + 14 + 16.3 = 85 (đv
C)
Đáp án cần chọn là: A
Câu 10: Chất có PTK bằng nhau là (biết O = 16, N = 14, S = 32, C = 12)
A. O3 và N2
B. CO và N2
C. SO2 và O2
D. NO2 và SO2
Lời giải
PTK của các chất:
O3: 16.3 = 48; N2: 14.2 = 28; CO: 12 + 16 = 28;
SO2: 32 + 16.2 = 64; O2: 16.2 = 32; NO2: 14 + 16.2 = 46
Đáp án cần chọn là: B
Câu 11: Chọn đáp án sai
A. CTHH của đơn chất chỉ gồm kí hiệu hóa học của 1 nguyên tố
B. Lưu huỳnh có công thức hóa học là S
C. Phân tử khối của Ca
CO3 là 100 đv
C
D. Tất cả đáp án đều sai
Lời giải
Đáp án sai là: CTHH của đơn chất chỉ gồm kí hiệu hóa học của 1 nguyên tố. Vì đơn chất khí còn có thêm chỉ số ở chân, như O2, Cl2
Đáp án cần chọn là: A
Câu 12: Từ công thức hóa học của Cu
SO4 có thể suy ra được những gì?
A. Cu
SO4 do 3 nguyên tố Cu, O, S tạo nên.
B. Có 4 nguyên tử oxi trong phân tử.
C. Phân tử khối là 160 đv
C.
D. Tất cả đáp án.
Lời giải
Từ công thức hóa học của Cu
SO4 có thể suy ra được:
Cu
SO4 do 3 nguyên tố Cu, O, S tạo nên => A đúng
Có 4 nguyên tử oxi trog phân tử => B đúng
Phân tử khối = 64 + 32 + 16.4 = 160 (đv
C) => C đúng
=>Đáp án cần chọn là: D
Câu 13: Khối lượng tính bằng đv
C của 4 phân tử đồng (II) clorua Cu
Cl2 là:
A. 540
B. 542
C. 544
D. 548
Lời giải
PTK của Cu
Cl2 là: 64 + 35,5.2 = 135 đv
C
=> PTK của 4 phân tử Cu
Cl2 là: 4.135 = 540 đv
C
Đáp án cần chọn là: A
Hi vọng với cách tính phân tử khối sau sẽ giúp bạn nắm bắt kiến thức tốt hơn. Theo dõi Bamboo School để học thêm nhiều kiến thức mới nhé!
